زندگینامه خسرو شکیبایی

خسرو شکیبایی

نام:خسرو

نام خانوادگی:شکیبایی

تاریخ تولد:1323/1/7

تاریخ وفات:1387/4/28

تحصیلات:فارغ التحصیل رشته بازیگری

خسرو شکیبایی در 7 فروردین 1323 در تهران متولد و در 28 تیر 1387 دار فانی را وداع گفت. در شناسنامه نامش خسرو اســت ولــی خانواده و نزدیکان او را محمود صدا می کردند. پدر خسرو سرگرد ارتش بود و وقتی او 14 ساله بود بر اثر سرطان از دنیا رفت.

بیوگرافی خسرو شکیبایی

او قبل از اینکه وارد عرصه تئاتر شود؛ در حرفه هایی چــون خیاطی و کانال سازی و آسانسورسازی کار می کرد. او تحصیلاتش را در رشته? بازیگری در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بــه پایان برد.

در 19 سالگی بــرای اولین بار روی صحنه تئاتر رفت و بعد از مدتی بــه عباس جوانمرد؛ معرفی و بــه صورت کاملا حرفه ای بازیگر تئاتر شد. و فعالیت هنری خود را از سال 1342 بــا بازیگری تئاتر آغاز کرد؛ 5 سال بعد یعنی در سال 1347 وارد حرفه? دوبلوری شد.

بازی در نقش حمید هامون در فیلم هامون ساخته? داریوش مهرجویی یکی از ماندگارترین نقش هایی اســت کــه ایفا کرده است. او بــرای بازیش در فیلم هامون از هشتمین جشنواره فیلم فجر؛ سیمرغ بلورین دریافت کــرد و تحسین منتقدان و مردم را برانگیخت.

خسرو شکیبایی از سال 1368 بــه بعد؛ دیگر نتوانست از جلد حمید هامون بیرون بیاید و حمید هامون را در انواع اقسام لباس ها و تیپ های مختلف تکرار کرد. امــا توانایی های انکار ناپذیرش را در چند فیلم بــه معرض نمایش گذاشت:بازی تاثیرگذار او در دو فضای کاملاً متفاوت در فیلم کیمیا و کاغذ بی خط.

او بــرای بازی در فیلم کیمیا احمد رضا درویش 1373 بار دیگر برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول از سیزدهمین جشنواره فیلم فجر شد. او سومین سیمرغ خود را هم را بــرای بازی در نقش عادل مشرقی فیلم سالاد فصل (فریدون جیرانی) گرفت.

از آخرین افتخارات شکیبایی هم دیپلم افتخار بــرای فیلم اتوبوس شب (کیومرث پوراحمد) بود. شکیبایی آخرین جایزه اش را از ششمین جشن ماهنامه دنیای تصویر بــرای بازی در فیلم کاغذ بی خط دریافت کرد.

پس از گذشت نزدیک بــه 22 سال از اولین حضورش در فیلم کیمیایی؛ در فیلم حکم (1383) باری دیگر در فیلم وی در کنار عزت الله انتظامی ایفای نقش کرد.

در 9 تیرماه 1387 در دومین جشن منتقدان سینمایی؛ جایزه یکی از برترین بازیگران سی سال سینمای پــس از انقلاب را گرفت. او همچنین در بیست و ششمین جشنواره فیلم فجر؛ بازیگر و گوینده تیزر جشنواره بود.

شکیبایی در سال 1354؛ یعنی یک سال بعد از اولین حضور خود در فیلم کوتاه «کتیبه»؛ بــه دعوت محمدرضا اصلانی در سریال سمک عیار ایفای نقش کــرد و پــس از آن در سریال هایی چــون لحظه؛ کوچک جنگلی؛ مدرس؛ روزی روزگاری؛ خانه سبز؛ کاکتوس؛ آواز مه؛ تفنگ سر پر و در کنار هم.

او در تلویزیون هم موفق بود. از همان زمان کــه در نقش سید حسن مدرس بازی کــرد و آن مونولوگ طولانی معروفش را اجرا کرد. تــا کارهای بــه یاد ماندنی ای همچون روزی روزگاری؛ خانه سبز؛ کاکتوس؛ تفنگ سر پر و در کنار هم.

شکیبایی در چند فیلم تلویزیونی هم بــه ایفای نقش پرداخت. فیلم آخرین نقش آفرینی ایــن هنرمند در فیلم تلویزیونی پیوند (سعید عالم زاده) و آخرین نمایش فیلمش؛ آشیانه ای بــرای زندگی (حمید طالقانی) بود کــه بــه مناسبت روز پدر از تلویزیون پخش شد.

فیلم شناسی
1360 خط قرمز
1362 دادشاه
1363 صاعقه
1364 دزد و نویسنده
1365 رابطه
1366 شکار
ترن
1367 دستمزد
1368 عبور از غبار
هامون
1369 جستجو در جزیره
ابلیس
1370 بانو
1371 یک بار بــرای همیشه
سارا داریوش مهرجویی
پرواز را بــه خاطر بسپار
1372 بلوف
1373 کیمیا
پری
درد مشترک
1374 خواهران غریب
عاشقانه
سایه بــه سایه
1375 سرزمین خورشید
1376 زندگی
روانی
1378 میکس
عشق شیشه ای
دختردایی گمشده
1379 دختری بــه نام تندر
1380 مزاحم
لژیون
کاغذ بی خط
1382 صبحانه ای بــرای دو نفر
1383 حکم
ازدواج صورتی
سالاد فصل
1384 چــه کسی امیر را کشت؟ مهدی کرم پور
عروسک فرنگی
پیشنهاد 50 میلیونی
ستاره ها 3:ستاره بود
1385 دست های خالی
اتوبوس شب
رئیس
1386 شب
میراث
حیران
دایناسور
1387 امروز نه فردا
دل شکسته

مجموعه های تلویزیونی
1352-1353 گذر خلیل ده مرده
1353-1354 سمک عیار
1354 تله تئاتر «با خشم بــه گذشته بنگر»
1356 لحظه
1366 مدرس
1367 کوچک جنگلی
تهران 53
1368 روزی روزگاری
میراث مشترک
1372 حماسه ایثار
1374 بوی گل های وحشی
سایه بــه سایه
حمله دار
زندگی
1375 خانه سبز
1376 سرزمین سبز
1377 کاکتوس
1378–1379
1381 آواز مه
در کنار هم
باران عشق

فیلم های تلویزیونی
آشیانه ای بــرای زندگی (حمید طالقانی) – 1387
بختک – 1387

نمایش های تئاتر
پنجه? عدالت
زیر گذر لوطی صالح
تراژدی کسری
هنگامه? شیرین وصال
بلیت تئاتر
پنجه بــه دست آوردن
صیادان
با خشم بــه یاد آر
بازرس
سنگ و سرنا
همه? پسران من
شب بیست و یکم
بیا تــا گل برافشانیم

آلبوم های موسیقی
نامه ها
سید علی صالحی
موسسه فرهنگی هنری دارینوش
مهربانی
صدای پای آب
سهراب سپهری
نشانی ها
آلبوم سهراب
سهراب سپهری
پری خوانی
حجم سبز
40 حکایت از گلستان سعدی

دکلمه
او علاوه بر هنرنمایی در نقش آفرینی سینما و تئاتر و تلویزیون؛ برخی از سروده های فروغ فرخزاد؛ سهراب سپهری؛ سید علی صالحی و محمدرضا عبدالملکیان را بــه صورت دکلمه اجرا کرده بود.

در بهمن ماه سال یک هزار و سیصد و نود و یک آلبوم موسیقی بــه نام هامون و تنهایی بــه خوانندگی و ترانه سرایی احمد نورآیین ؛ آهنگسازی سینا کلوت و تنظیم فراز خنافری بــه نام هامون وتنهایی بــه حمید هامون شخصیت اصلی فیلم هامون ساخته داریوش مهرجویی تقدیم شــد .در ایــن آلبوم موسیقی یک آهنگ بــا محوریت شخصیت حمید هامون بــه نام هامون قرار گرفته اســت .از آنجایی کــه پرداختن بــه ابعاد شخصیتی حمید در فیلم هامون در قالب یک ترانه مکی گنجد ترانه سرا در شعر ایــن قطعه بــه پرداختن بــه دیالوگ ها و تصویر کلی از ایــن شخصیت بسنده کرده اســت .

یادبود
در سال 1389 خورشیدی کتاب خسرو شکیبایی بــه تالیف الهام قره خانیبا نگاه بــه زوایای گوناگون شخصیت ایــن هنرمند توسط انتشارات خانه فرهنگ وهنر گویا منتشر شد. ایــن کتاب مقدمه ای بر اصول بازیگری خسرو شکیبایی از نگاه آیدین آغداشلو؛ اکبر عالمی؛ جمشید مشایخی؛ مهران مدیری و هدیه تهرانی و هفتاد نفر دیگر از سایر هنرمندان ایران می باشد. در ایــن کتاب تنی چند از هنرمندان سینمای ایران از دیدگاه های گوناگون درباره? زندگی و هنر خسرو شکیبایی سخن گفته اند.

جوایز و انتخاب ها

جشنواره فیلم فجر:
بهترین بازیگر نقش اول مرد (هامون)؛ دوره 8 (مسابقه سینمای ایران) – سال 1368
بهترین بازیگر نقش اول مرد (کیمیا)؛ دوره 13 (مسابقه سینمای ایران) – سال 1373
بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (سالاد فصل)؛ دوره 23 (مسابقه سینمای ایران) – سال 1383
دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اول مرد (اتوبوس شب)؛ دوره 25 (مسابقه سینمای ایران) – سال 1385
نامزد سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر:
بهترین بازیگر نقش اول مرد (یکبار بــرای همیشه)؛ دوره 11 جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) – سال 1371
بهترین بازیگر نقش اول مرد (سایه بــه سایه)؛ دوره 15 جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) – سال 1375
بهترین بازیگر نقش اول مرد (کاغذ بی خط)؛ دوره 20 جشنواره فیلم فجر (مسابقه سینمای ایران) – سال 1380

مجله فیلم
انتخاب بــه عــنــوان بازیگر ماندگارترین نقش تاریخ سینمای ایران بــرای بازی در نقش حمید هامون؛ شخصیت اصلی فیلم هامون (داریوش مهرجویی- 1369) – 1383[12]

سایت ایران اکتور
لوح زرین بهترین بازیگر مرد وبگاه ایران اکتور (بهترین های سال):
برنده لوح زرین بهترین بازیگر مرد (کاغذ بی خط)؛ دوره 3 – سال 1382
نامزد لوح زرین بهترین بازیگر مرد (سالاد فصل)؛ دوره 6 – سال 1384
نامزد لوح زرین بهترین بازیگر مرد (حکم)؛ دوره 6 – سال 1384

جشن سینمای ایران
نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد از اولین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم – 1370)؛ بــرای بازی در فیلم «ابلیس»
برنده آهوی بلورین مردم بــرای بهترین بازیگر نقش اول مرد از سومین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم – 1372)؛ بــه پاس بازی در فیلم «یک بار بــرای همیشه»
نامزد دریافت آهوی بلورین مردم بــرای بهترین بازیگر نقش دوم مرد از سومین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم – 1372)؛ بــرای بازی در فیلم «سارا»
کسب رتبه دوم نظر سنجی ماهنامه گزارش فیلم (1373)؛ بــرای انتخاب بهترین بازیگران سینمای ایران
نامزد دریافت آهوی بلورین مردم بــرای بهترین بازیگر نقش اول مرد از ششمین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم – 1375)؛ بــرای بازی در فیلم «کیمیا»
برنده آهوی بلورین مردم بازیگر برگزیده سینمای دفاع مقدس از ششمین جشن سینمای ایران (ماهنامه گزارش فیلم – 1375)؛ بــرای بازی در فیلم «کیمیا»

درگذشت

شکیبایی در ساعت 4 صبح جمعه 28 تیرماه 1387 در سن 64 سالگی در اثر بیماری عارضه قلبیدر بیمارستان پارسیان تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان گورستان بهشت زهرا دفن شد. او مدت ها از عارضه سرطان کبد رنج می برد.